Als er iets is waar je me wakker voor kunt maken, dan is het ijs. 
Ondanks mijn grote voorliefde voor een gezonde leefstijl bezwijk ik er steevast voor. Ik ben er gek op, om niet te zeggen verzot. Het liefst zoek ik een ijssalon waar het personeel het romige ijs vakkundig, met een grote spatel, op mijn hoorntje schept. Niets zo ergerlijk dan van die zuinige kleine bolletjes. 

Het is dan ook geen toeval dat we de zomervakanties regelmatig in Italië doorbrengen, waarbij onze vaste vakantie regel streng wordt gehanteerd door onze kinderen; twee ijsjes per dag!

Zo bezochten we ook vorig jaar ons favoriete vakantieland. Een fantastische omgeving, een mooi zwembad, een pizzeria op de camping en jawel… het meest waanzinnige zelfgemaakte ijs op loopafstand. Perfect. Dat de temperatuur de komende dagen op zou lopen tot 43 graden zou alleen maar toevoegen aan het vakantiegevoel, althans dat dacht ik.

Echter, hoe hoger de temperatuur, hoe trager mijn lijf en hoe lager mijn humeur. Achteraf is hier uiteraard een duidelijk oorzaak en gevolg zichtbaar, maar vanwege de geleidelijke opbouw in hitte leg ik de link op dat moment niet direct. 

Ik voel me moe, heb nergens zin in, het hindert me dat het zwembadwater in mijn gezicht spettert en ik vraag me geërgerd af waarom ze in hemelsnaam ook nog muziek hebben aangezet in het reeds lawaaierige zwembad. Ik mopper te veel op mijn kinderen en het lukt me niet om mijn vakantieplannen waar te maken. Het enige wat goed lijkt te gedijen in de Italiaanse zon is mijn pieker brein en het draait op volle toeren. Het vertelt me dat ik deze vermoeidheid niet had verwacht en vraagt zich af of het misschien slechter met me gaat dan ik zelf inschat. Moet ik een stap terug doen? Haal ik nog wel genoeg energie uit mijn werk? Doe ik wel genoeg leuke dingen met mijn kinderen en besteed ik genoeg tijd aan iedereen die me lief is? Maak ik de juiste keuzes? Heb ik in het laatste gesprek voor de vakantie wel de juiste woorden gebruikt? Ben ik wel een goed mens? 

Als na een paar dagen zelfs mijn favoriete ijssmaak me geen plezier meer brengt, besluit ik mijn overpeinzingen en mijn inmiddels oprechte zorgen over ongeveer alle aspecten van mijn leven, te delen met mijn man. Ik ben hem dankbaar voor het idee om onze vakantie op een andere plek voort te zetten en eenmaal uit de hitte maakt mijn pieker brein al vrij snel ruimte voor een meer realistisch zelfbeeld. Het blijkt best mee te vallen met de staat van mijn welbevinden. Pfiew.

Als het nieuwe schooljaar start wordt me echter pijnlijk duidelijk dat mijn ervaring grote overeenkomst laat zien met de school situatie van onze oudste zoon. Waar hij in de vakantie meer rust vond en zijn blije en energieke zelf weer tevoorschijn kwam, stijgt de temperatuur in de schoolbanken voor hem tot een graad of vijftig. Dapper probeert hij zich aan te passen aan de hitte, maar zijn functioneren is niet opgewassen tegen de extreme temperatuur. Zijn taakgerichtheid verslapt, het lukt hem niet om vragen te stellen aan de leerkracht en er is vrijwel voortdurend sprake van overprikkeling met de nodige emotionele uitbarstingen tot gevolg. Om hem te helpen wat meer grip te krijgen op zichzelf, wordt er begeleiding ingezet. Hij wordt aangemoedigd om op tijd om hulp te vragen en bij zichzelf te voelen hoe het gaat zodat hij tijdig kan bijsturen. Het is code rood, maar we zijn zo druk bezig met het aanbieden van extra zonnebrandcrème, water en luchtige kleding dat we de meest belangrijke interventie over het hoofd zien. Totdat onze zoon tijdens de open dag van een middelbare school vraagt of hij wellicht al een jaar eerder op de middelbare school kan starten. 

En zo fietst hij begin dit schooljaar, met mijn hart nog zwaarder dan zijn rugzak, naar zijn nieuwe school. Inmiddels zijn we aangekomen in de vierde schoolweek en het gaat goed met hem. Hij krijgt de mogelijkheid om vakken te kiezen die aansluiten bij zijn interessegebied en zijn behoefte om te creëren wordt serieus genomen en aangemoedigd. Ondanks zijn leeftijd van tien jaar vindt hij aansluiting bij zijn klasgenoten en ook vaardigheden als het op tijd naar school gaan, tas inpakken en huiswerk maken gaan hem goed af. In de wekelijkse gesprekjes met zijn mentor lukt het hem om te bespreken wat hij nodig heeft en om samen tot een oplossing te komen. Uiteraard is hij gefrustreerd als hij zijn Franse woorden niet in één keer kan onthouden, maar ook hier blijkt hij in staat om zich helpende strategieën snel eigen te maken. De omgeving heeft voor hem duidelijk een aanvaardbare temperatuur aangenomen en daarmee zijn de problemen, waar het afgelopen jaar zoveel zorg om was, verdwenen. 

De komende tijd zal zijn rugzak nog wat zwaarder aanvoelen door het beschadigde vertrouwen dat hij met zich meedraagt. Het zal even duren voordat hij weer durft te vertrouwen op zijn eigen kracht en voordat hij werkelijk gelooft dat de betrokkenen op school bereid zijn om de airco voor hem aan te zetten. Maar met elke positieve schooldag groeit het vertrouwen en laten we een stukje van de ballast achter ons. 

De ervaring maakt me helder hoe snel er verkeerde conclusies getrokken kunnen worden, als er wordt geobserveerd onder niet passende omstandigheden. Ik ben niet tegen begeleiding en als er iemand is die pleit voor zelfkennis dan ben ik het. Begeleiding en het opdoen van zelfkennis moet echter wel plaatsvinden in de juiste context en daarvoor is het noodzakelijk om de onderwijs- en sociale behoeften van hoogbegaafde kinderen serieus te nemen. Pas wanneer het aanbod structureel passend is, kunnen er conclusies worden getrokken over het functioneren van een kind en kan er eventueel begeleiding worden ingezet. Niet andersom. En mocht het, om welke reden dan ook, niet mogelijk zijn om het aanbod passend te maken? Verlaat dan alsjeblieft de hitte.